توضیحات
کتاب آسیبشناسی روانیِ زندگی روزمره نوشته زیگموند فروید می‌باشد که توسط بنیامین مرادی ترجمه و توسط انتشارات مصدق منتشر شده است.
کتاب آسیبشناسی روانیِ زندگی روزمره در سال ۱۹۰۱، یک سال بعد از انتشار « تفسیر رؤیا» به چاپ رسید و فروید به تدریج در طی سال‌های آتی با افزودن مثال‌های متنوع و متعدد، آن را بسیار غنی‌تر ساخت.
برای خوانندگان مبتدی که می‌خواهند با روانکاوی و به‌ویژه نظریات فروید آشنا شوند، کتاب حاضر می‌تواند بهترین گزینه محسوب شود، زیرا کتاب کمتر به مسائل نظری محض می‌پردازد و بیشتر با ارائه مثال‌های بی‌شماری که کمابیش در زندگی هر کدام از ما اتفاق می‌افتند و بسیار عینی و همه‌فهم هستند، سعی در تبیین نظریات روانکاوی دارد.
فروید در این کتاب با تحلیل موارد گوناگونی از کنش‌پریشی، ما را با عرصه ناخودآگاه روان آدمی آشنا می‌سازد. منظور فروید از کنش‌پریشی همان اشتباهاتی است که خواه بیماران روان رنجور و خواه افراد به هنجار و سالم در زندگی روزمره مرتکب می‌شوند؛ از جمله می‌توان فراموشی‌ها برای مثال:
فراموشی موقت و زودگذر اسامی خاص، لغزش‌های زبان، خطاهای خواندن و نوشتن، اعمال ناشیانه، کم کردن و شکستن اشیا را نام برد، یعنی تمام آن اعمالی که ما معمولاً دلیلی روانی برای آن‌ها قائل نمی‌شویم و خیلی ساده آن‌ها را نتیجه حواس‌پرتی و شانس و اتفاق می‌دانیم.
در کنار این اعمال کنش‌های دیگری نیز وجود دارند که اعمال تصادفی و نشانگر نامیده می‌شوند. مانند ور رفتن با ریش، خط‌خطی کردن با مداد، به صدا درآوردن سکه‌های داخل جیب و بازی با انگشت‌ها یا با لباس و غیره.
برخلاف کنش‌پریشی‌ها که از اعمال ارادی آدمی بهره‌برداری کرده و به‌واسطه آن‌ها و همچنین با مختل کردن آن‌ها خواسته‌های ناخودآگاه را جامه عمل می‌پوشانند، اعمال نشانگر به‌خودی‌خود هیچ هدفی ندارند و تنها مانند یک نشانه، رازی از ناخودآگاه را فاش می‌سازند.
در کتاب آسیبشناسی روانیِ زندگی روزمره، بحث بر سر خطاها و اشتباهاتی است که ما ناخواسته و به‌طور ناخودآگاه مرتکب آن‌ها می‌شویم.
هر چه بر تلاش و دقتمان در راستای بی اشتباه بودن می‌افزاییم، بیشتر و بیشتر دچار خطاهایی از این دست می‌شویم، انگار نیروی دیگری به غیر از نیروی اراده در ما حکم‌فرماست و توجهی به خواست و اراده آگاهانه ما ندارد.
ما این کنش‌پریشی‌ها را خطا و اشتباه می‌دانیم زیرا با اراده و تصمیم‌های آگاهانه ما در تضاد قرار دارند، اما اگر خواست و اراده ناخودآگاه را در نظر آوریم، هیچ خطا و اشتباهی در میان نیست.
همان خطایی که شعورا گاه ما آن را خطا دانسته، درواقع اجرای کاملاً صحیح و موفقیت‌آمیز دستوری است که از ضمیر ناخودآگاه صادر شده است.
کنش‌پریشی‌ها، تکانه‌ها و نیاتی را ابراز می‌دارند که فرد توان رویارویی با آن‌ها را ندارد یا نمی‌خواهد به وجود آن‌ها اعتراف کند و درست به مانند رؤیاها و نشانه‌های روان‌رنجوری، منبع تمامی این اعمال، امیال و عقده‌هایی هستند که سرکوب شده و به ناخودآگاه رانده شده‌اند.
تحلیل و واکاوی دقیق این نوع اشتباهات می‌تواند ما را به شناخت هر چه بیشتر زندگی درونی‌مان و سرزمین اسرارآمیز ناخودآگاه رهنمون سازد.
اغلب ما از طریق همین کنش‌پریشی‌هاست که رازهای عمیق و درونی‌مان را فاش می‌سازیم، رازهایی که در ناخودآگاه قرار داشته و ما هرگز از وجود آن‌ها اطلاعی نداریم و غالباً در تضاد با اندیشه‌های خودآگاه هستند.
بی‌جهت نیست که فروید در کتاب آسیبشناسی روانیِ زندگی روزمره می‌گوید:
«حقیقت انسان به آنچه اظهار می‌دارد نیست بلکه حقیقت او نهفته در آن چیزی است که از اظهار آن عاجز است، بنابراین اگر خواستی او را بشناسی نه به گفته‌هایش بلکه به ناگفته‌هایش گوش کن»
به نظر فروید هیچ کدام از این کنش‌پریشی‌ها اتفاقی و تصادفی نبوده و در پس پشت آن‌ها انگیزه‌ای روانی وجود دارد.
برای مثال هنگامی که مطلبی فراموش می‌شود این امر نشانگر وجود مقاومتی است در ضمیر خودآگاه در مقابل به خاطر آوردن آن، زیرا که مطلب فراموش‌شده تداعی‌کننده خاطره‌ای دردناک است که با مطلب فراموش‌شده ارتباطی محتوایی یا آوایی دارد.
حال اگر مقاومت ناچیز یا بسیار ضعیف باشد مطلب فراموش‌شده بی‌هیچ تغییر و تحریفی به ضمیر خودآگاه می‌رسد؛ اما برعکس، اگر مقاومت بسیار شدیدی در مقابل خودآگاه شدن مطلب فراموش‌شده وجود داشته باشد آنگاه تحریف و تغییر به وجود آمده نیز چشمگیر خواهد بود.
اندیشه‌ای که به جای مطلب فراموش‌شده به ذهن خطور می‌کند همچون علامت یا سمپتوم است. این اندیشه جانشین، گذرا و موقتی بوده و هرچه تغییر و تحریف آن به دلیل مقاومت بیشتر باشد کمتر به اندیشه اصلی و مورد جستجو شباهت خواهد داشت.
با وجود این، میان این دو، قطعاً شباهتی وجود خواهد داشت و اگر تحریف و تغییر به وجود آمده زیاد نباشد، می‌توان مطلب فراموش‌شده را بر اساس اندیشه جانشین حدس زد.
در واقع اندیشه جانشین که در ضمیر خودآگاه فرد ظاهر می‌شود در مقایسه با مطلب سرکوب‌شده همچون یک کنایه است یا ترجمه آن به زبانی دیگر.
مطالعه‌ی این کتاب از این نویسنده را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
مبین –
برای خوانندگان مبتدی که می‌خوان با روانکاوی و نظریات فروید آشنا شن، این کتاب می‌تونه بهترین گزینه محسوب بشه