توضیحات
کتاب مهارتهای چالشی در شناخت درمانی نوشته دکتر شهربانو قهاری می‌باشد که توسط انتشارات دانژه منتشر شده است.
کتاب مهارتهای چالشی در شناخت درمانی در شش فصل تألیف یافته است.
در فصل یکم مدل شناختی و در فصل دوم و سوم افکار خودآیند، فراخواندن افکار خودآیند و انواع تکنیک‌ها با ذکر موارد واقعی تحلیل و تبیین می‌شود.
فصل چهارم و پنجم به ترتیب، چالش با افکار خودآیند و فراخوانی و چالش با باورهای واسطه‌ای توضیح داده می‌شود و دست‌آخر در فصل ششم، باورهای اصلی و چالش با آن‌ها و انواع فنون مؤثر، به تفصیل بایسته‌ای موردبررسی قرار می‌گیرد.
با توجه به تجربه‌ی شخصی مؤلف و کار بالینی و درمانی در این حوزه، مطالعه کتاب برای روان‌پزشکان، روان‌شناسان، مشاوران و مددکاران اجتماعی سودمند و در ارتقای سطح مهارت آن‌ها مؤثر خواهد بود.
شناخت درمانی در اوایل سال ۱۹۶۰ توسط بک در دانشگاه پنسیلوانیا به وجود آمد. شناخت درمانی بک از بسیاری جهات شبیه درمان عقلانی – عاطفی الیس است.
این رویکرد درمانی ساخت‌یافته و کوتاه ابتدا برای درمان افسردگی طراحی شد. بک بر این عقیده بود که در افسردگی، تفکر منفی، جنبه کاملاً مسلطی دارد.
افکار منفی تنها نشانه نیستند، بلکه نقشی تعیین‌کننده در تداوم افسردگی ایفا می‌کنند. گرچه شناخت درمانی ابتدا برای درمان افسردگی طراحی شد، اما به مرور برای دیگر اختلالات روان‌پزشکی نیز به کار گرفته شد.
مطالعات کنترل‌شده‌ی بسیاری کارایی این روش را در درمان اختلالات اضطرابی نشان داده‌اند. چنانچه دابو در یک بررسی فراتحلیلی کارایی آن را در درمان اختلالات خلقی نشان داده است.
مطالعات دیگر نیز اثربخش این رویکرد درمانی را بر اختلالات اضطرابی تأیید کرده‌اند. به‌علاوه مفید بودن شناخت درمانی در درمان اختلالات خوردن، سوءمصرف مواد، مشکلات زناشویی، بیماران بستری، خودکشی و اختلالات شخصیت نیز به اثبات رسیده است.
مطالعات پرسونز نشان می‌دهد که شناخت درمانی برای بیماران کم‌سواد از طبقه اقتصادی – اجتماعی پایین با زمینه‌های فرهنگی متفاوت، مفید و مؤثر بوده است.
به‌علاوه این نوع درمان را می‌توان با بیمارانی در سنین مختلف، مانند کودکان پیش‌دبستانی و بیماران سالمند، به کار گرفت. گروه‌درمانی با رویکرد شناختی – رفتاری، زوج‌درمانی شناختی – رفتاری و خانواده‌درمانی با رویکرد شناختی – رفتاری نیز امتحان خود را پس داده‌اند.
بسیاری از روان‌شناسان در سراسر جهان با رویکرد شناختی – رفتاری کار می‌کنند. در ایران نیز اغلب روان‌شناسانی که به درمان اشتغال دارند، خود را پیرو رویکرد شناختی – رفتاری معرفی می‌کنند.
در این راستا کتاب مهارتهای چالشی در شناخت درمانی می‌تواند به درمانگران کشورمان کمک کند تا فنون شناختی – رفتاری را برای بیماران این مرز و بوم به کار گیرند.
بخشی از فصل اول کتاب مهارتهای چالشی در شناخت درمانی
شناخت درمانی مبتنی است بر مدل شناختی. در مدل شناختی، هیجانات و رفتارها تحت تأثیر برداشت فرد از رویدادها هستند. به عبارتی این اشیا و رویدادها نیستند که انسان را آشفته می‌کنند، بلکه طرز تلقی آن‌ها از این رویدادهاست که مهم است. از همین‌رو بک نیز به اهمیت تلقی‌ها و برداشت‌های شخصی افراد در تفسیر رویدادها تأکید کرده است.
افکار خودآیند
شناخت درمانگران به بررسی سطوح شناخت علاقه‌مندند. آن‌ها بر این باورند که افکار خودآیند سطحی‌ترین لایه شناختی و باورها و طرح‌واره‌ها لایه‌های زیرین شناختی را تشکیل می‌دهند. در این زمینه به یک مثال از بک توجه کنید:
«فرض کنید که در حال مطالعه کتاب مهارتهای چالشی در شناخت درمانی هستید، بخشی از ذهن شما بر روی اطلاعات این کتاب متمرکز است، بخشی که سعی می‌کند اطلاعات را پردازش کند. در سطحی دیگر ممکن است افکاری سریع و ناگهانی به ذهنتان خطور کنند که حالت ارزیابی‌کننده دارند. این افکار، افکار خودآیند نامیده می‌شوند، افکار خودآیند منطقی نیستند، خودبه‌خود به ذهن می‌آیند، زودگذر و کوتاه هستند، بنابراین به‌ندرت ممکن است از وجود این افکار باخبر شوید؛ اما اغلب هیجانی را که تحت تأثیر این افکار برانگیخته می‌شوند، احساس می‌کنید. در نتیجه، افکار خودآیند خود را به‌عنوان واقعیت می‌پذیرید، در حالی که ممکن است با واقعیت مطابقت داشته یا نداشته باشد.»
در ادامه کتاب مهارتهای چالشی در شناخت درمانی آمده است:
با توجه به تغییرات خلقی ایجادشده، می‌توانید رد افکار خودآیند را دنبال کنید. وقتی احساس خشم یا غم می‌کنید یا وقتی ناراحت و آزرده می‌شوید، از خودتان بپرسید در ذهنم چه گذشت؟ همین حالا داشتم به چه چیزی فکر می‌کردم؟
وقتی افکار خودآیند خود را بشناسید، می‌توانید آن‌ها را به چالش بکشید و مورد ارزیابی قرار دهید؛ بنابراین شناسایی و فراخوانی افکار خودآیند مقدمه‌ای برای چالش با آن به شمار می‌رود.
ممکن است از خود بپرسید افکار خودآیند از کجا می‌آیند؟ پاسخ این است که آن‌ها تحت تأثیر یک پدیده‌ی شناختی پایدار تحت عنوان باورها هستند.
باورها
باورها تحت تأثیر تجارب و روابط بین فردی در دوران کودکی شکل می‌گیرند و به مرور از طریق فرایند پردازش اطلاعات تقویت می‌شوند.
باورهای ناکارآمد در فرایند پردازش اطلاعات تحریف ایجاد می‌کنند و چنین چیزی سبب می‌شود که فرد در طول رشد، شواهد خلاف باورهای خود را کمرنگ کند و نادیده بگیرد و تنها به شواهدی توجه کند که در راستای تأیید باورهای او هستند.
مطالعه‌ی این کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.