توضیحات
کتاب روانشناسی وجدان (به انگلیسی: The social psychology of conscience moral selves , evil selves) نوشته استیون هیتلین می‌باشد که توسط دکتر اعظم فرح بیجاری و نگین ناصری تفتی ترجمه و توسط انتشارات دانژه منتشر شده است.
کتاب روانشناسی وجدان، شامل ۱۰ فصل است که در فصل نخست، طرح‌ریزی روانشناسی اجتماعی وجدان، در فصل دوم بخش‌های انگیزشی وجدان را مورد تحلیل و توصیف قرار می‌دهد.
در فصل‌های دیگر کتاب تأثیر نفوذ اجتماعی بر اخلاق، عملکرد ضمیر اخلاقی، چگونگی تأثیر موفقیت‌ها، دگرسانی حوزه‌های اخلاقی، نقش وجدان در کارکرد فردی، وجدان و افق‌های اخلاقی، ابهام اخلاق فردی، امکان‌پذیری رفتار اخلاقی، با دقت و بر اساس پژوهش‌های انجام‌شده، مورد بحث قرار می‌گیرد.
عنوان اثر را می‌توان روانشناسی اخلاق نامید. بی‌تردید مطالعه کتاب روانشناسی وجدان برای روانشناسان، روان‌پزشکان، جامعه شناسان، متخصصان علوم سیاسی، مددکاران و همه کسانی که با مقوله‌ی اخلاق در ارتباط‌اند مفید خواهد بود.
قاتلان قتل‌های زنجیره‌ای و اقدامات ناشی از عدم شکل‌گیری وجدان در آنان، اذهان عمومی را همواره به سوی خود جلب کرده است.
این افراد قاتلانی هستند که هیچ‌گونه رحم و شفقتی ندارند هر چند قتل از روی خشم، یا به دلیل دفاع از خود یا ناشی از هیجانات گذرا و یا به سبب بروز تکانش، تا حدودی قابل‌درک است و برای همگان ارتکاب به قتل در اثر تهدید عزیزان، اعضای خانواده یا ترسی که موجب از دست رفتن کنترل رفتار شود، قابل توجیه است.
اما قتل بی‌رحمانه چه در عالم خیال و چه در واقعیت موضوع دیگری است، در چنین حوادثی چرخه مشابهی تکرار می‌شود ابتدا قتلی صورت می‌گیرد، سپس رسانه‌ای می‌شود و در نهایت به چرایی وقوع قتل پرداخته می‌شود و مطالبی در رسانه‌های گروهی یا تلویزیون در زمینه سبب‌شناسی وقوع قتل از منظر روان‌شناختی و جامعه‌شناختی عنوان می‌گردد.
همچنین در کتاب روانشناسی وجدان پیغامی برای قشر دانشگاهی در بردارد که علاقه‌مندند مسیر حرفه‌ای خود را به کاوش و پژوهش در زمینه‌ی شیوه‌ی زندگی اجتماعی بگذرانند، ازقضا، این پیغام را گروه نخست قبلاً دریافته‌اند ما موجوداتی اخلاقی و دارای قوه‌ی تمییز هستیم.
ما سعی می‌کنیم تا حد ممکن، به استاندارها و معیارهای اخلاقی که جامعه برای ما وضع کرده است، وفادار بمانیم و مطابق آن‌ها رفتار کنیم و سایرین را نیز بر اساس توانایی‌هایشان در وفاداری و تبعیت از همین اصول قضاوت می‌کنیم.
ما صرفاً کنشگری‌های عقلانی یا دنباله‌روهای بی‌چون‌وچرای انتظارات نقش یا هر ساده‌سازی دیگری که هنگام ساختن مدل‌های آماری برای رفتار انسان به کار می‌بریم نیستیم.
اگرچه کسب اطلاعات و دانش بیشتر در زمینه ابعاد اخلاقی آدمی شاید تنها اندکی بر معلوماتمان درباره‌ی این مدل‌های تجربی بیفزاید، اما بر درک ما از احوال آدمی نیز تا حد قابل‌توجهی اضافه می‌کند.
فلاسفه و محققان تجربی نیز همین نظر را دارند. در کتاب روانشناسی وجدان تلاش شده است که با تلفیق این دیدگاه در قالب تصوری از انسان کنشگر، انسانی به تصویر کشیده شود که از کیفیات انسانی به مراتب بیشتر از آنچه علوم اجتماعی به طور معمول برای بشر ذکر کرده‌اند، برخوردار است.
این به معنای قرار دادن بعد اخلاقی در مرکز تحلیل علمی – اجتماعی است. در این کتاب مفهوم وجدان محور اصلی بحث در این زمینه است و اینکه چگونه مؤلفه‌های جامعه توسط افراد، درونی و جذب می‌شوند و چگونه تعاملات فردی تحت تأثیر حسن باطنی و آگاهی که افراد از خود دارند، قرار می‌گیرد انسان‌ها از نظر قضاوت درباره رفتارهایشان و از نظر پسندیدگی اخلاقی از یکدیگر متمایزند گرچه نشانه‌های این فرایند در نخستی‌ها نیز یافت شده است.
مطالب و استدلال‌های کتاب روانشناسی وجدان برای خوانندگان متقاعدکننده خواهد بود، زیرا نظرات ارائه‌شده در آن درباره‌ی رفتار اخلاقی انسان با یکدیگر تطبیق می‌کنند و با ادراک حاصله از دانسته‌هایمان در خصوص رفتار انسان سازگار است.
به نحو مطلوبی در این کتاب به سؤال‌های بی‌پاسخ پرداخته می‌شود و رهنمودهایی برای محققان علوم اجتماعی در زمینه‌ی حوزه‌های پژوهشی ارائه خواهد شد اما،برای دو گروه افرادی که قبلاً بیان شد دو هدف در نظر گرفته شده است.
برای عامه‌ی مردم،شرح مختصری از شیوه‌های تأثیرگذاری زندگی اجتماعی بر اتخاذ هویت و منسب و شغل افراد و نحوه‌ی ارزیابی کردن خود و دیگران از نظر اخلاقی ارائه خواهد شد و برای گروه دوم، یعنی قشر تحصیل‌کرده و دانشگاهی به ویژه محققان علوم اجتماعی، در این کتاب از این ادعا که زندگی اجتماعی یک بعد اساسی و بنیادین اخلاقی دارد لازم است در عقاید و نظراتمان درباره‌ی مردم و جامعه لحاظ شود، دفاع می‌کند.
اتخاذ چنین موضعی جدید نیست پیشگامان در حوزه‌ی جامعه‌شناسی، نسبت به رشته‌های نو پای اقتصاد و روانشناسی به دلیل نادیده گرفتن چنین بعد مهمی انتقاد کرده‌اند ولی، رویکردهای آزمایشی و آماری نوین به نظریه‌های جز نگر در زمینه رفتار انسان که بعد اخلاقی خود را تحت‌الشعاع قرار می‌دهند، کمک شایانی کرده‌اند.
این امر سبب می‌شود تا افراد در موقعیت‌ها و مراحل مختلف زندگی حس انسجام و یکپارچگی را در خود تجربه کنند. در سرتاسر این کتاب چشم‌اندازی به تمامیت خود لحاظ شده است به این ترتیب، اخلاق با تمامی ابعادش، در این مبحث مرکز توجه قرار می‌گیرد.
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.