کتاب مسیر توجه‌آگاهی تا شفقت با خود

کتاب مسیر توجه‌آگاهی تا شفقت با خود (به انگلیسی: The mindful path to self compassion) نوشته کریستوفر گرمر و شارون سلزبرگ می‌باشد که توسط آذین پهلوان و حمیدرضا نوری به فارسی ترجمه و توسط انتشارات ارجمند منتشر شده است.

در این کتاب خواهید آموخت وقتی از شدت خشم یا ترس دندان‌هایتان را به هم می‌نمایید یا وقتی از بودن در یک جمع خانوادگی می‌هراسید، چطور شفقت با خود را به عرصه احساساتتان راه دهید. شفقت با خود، علاقه طبیعی به شاد بودن و از رنج آزاد بودن را در شما زنده می‌کند و عشقی که محتاجش هستید را به شما می‌دهد.

اینکه با درد هیجانی کنار بیاییم بدون اینکه بر وخامت آن بیفزاییم، ماهیت روان‌شناسی بودایی را تشکیل می‌دهد. در این کتاب به عقاید آن مکتب، به‌ویژه ایده‌هایی که مورد تأیید علم نوین قرار گرفته‌اند، استناد شده است.

آنچه می‌خوانید لباس جدیدی است که همان عقاید کهن به تن کرده‌اند؛ به عبارتی آنچه می‌خوانید همان رهیافت‌های کهنی هستند که خود را در قالب ایده‌های روانشناسی جدید ظاهر ساخته‌اند.

لازم نیست کیش و آیین خاصی برای خود داشته باشید تا تعالیم این کتاب به کارتان بیاید. چه مسیحی باشید، چه یهودی، چه مسلمان، چه دانشمند و چه یک فرد شکاک، این کتاب برایتان مفید است. بهترین راه برای سودمند ساختن محتوای کتاب این است که ذهنی باز، تجربی و انعطاف‌پذیر داشته باشید.

دانشمندان بالینی در دهه هفتاد از قرن بیست، مدیتیشن را کشف کردند و این مقوله هم‌اکنون یکی از زمینه‌هایی است که از طرف کارشناسان تمام شیوه‌های روان‌درمانی، تحقیقات گسترده‌ای روی آن صورت می‌گیرد.

در طی ۱۵ سال اخیر توجه‌آگاهی یا «آگاهی از تجربه در زمان حال همراه با پذیرش آن» به عرصه مهم در پژوهش تبدیل شده است.

توجه‌آگاهی یک عامل مهم در عرصه روان‌درمانی مؤثر و بهبود هیجان به شمار می‌آید. اگر درمان، نتیجه‌بخش باشد، بیماران (مراجعین) نسبت به احساسات مختلفی مانند ترس، خشم، غم، شادی، آسودگی، خستگی و عشق که در اتاق درمان تجربه کرده‌اند، دید توأم با پذیرش خواهند یافت و این نگاه مثبت جای خود را در زندگی روزمره باز می‌کند.

توجه‌آگاهی یک مزیت ویژه دارد و آن، این است که می‌توان در خانه هم از طریق مدیتیشن به آن دست یافت.

توجه‌آگاهی به نوع تجربه شخص از یک ادراک، فکر، یا احساس خاص مربوط می‌شود؛ اما وقتی فرد احساسی مثل شرم یا تردید نسبت به خود را تجربه می‌کند تکلیف چیست؟ وقتی چنین اتفاقی می‌افتد ما نه تنها احساس بدی داریم؛ بلکه خود را آدم بدی می‌پنداریم.

در این لحظه آن‌قدر ناراحت هستیم که نمی‌توانیم به چیزهای دیگر توجه کنیم. وقتی با احساساتمان درگیر هستیم و شب‌هنگام در تنهایی ملافه را به دور خود می‌پیچیم و با داروهای خواب‌آور هم خوابمان نمی‌برد و به درمان هم دسترسی نداریم، چه می‌کنیم؟

در بیشتر این مواقع به دوستی خوب با قلبی مهربان نیاز داریم. اگر در همان لحظه به چنین دوستی دسترسی نداشته باشیم هنوز یک راه‌حل دیگر داریم و این راه‌حل، مهربانی با خود یا همان شفقت به خود است.

کتاب مسیر توجه‌آگاهی تا شفقت با خود به سه بخش تقسیم شده است و فصل‌های بعدی در تکمیل فصل‌های قبلی نوشته شده‌اند.

• بخش اول – کشف شفقت به خود در مورد شفقت به خود صحبت می‌کند و به شما طریقه ذهن کاه شدن را نشان داده و مفهوم شفقت به خود را توصیف می‌کند؛ در قالب این توصیف، شما خواهید دانست چه فرایندهایی را شفقت به خود حساب آورده و چه فرایندهایی را در زمره شفقت به خود به حساب نیاورید.
• در بخش دوم عشق و محبت – مهارتی خاص در زمینه عشق و محبت بانام مدیتیشن عشق و محبت را فرامی‌گیرید تا با بهره از آن اساس یک زندگی توأم با شفقت را پی‌ریزی کنید.
• بخش سوم با عنوان سفارشی کردن شفقت با خود به شما می‌آموزد که چگونه این مهارت را بر وفق شخصیت و وضعیت روانی خود، تغییر داده و از آن فایده بسیار ببرید. در ضمیمه‌ها که بخش نهایی کتاب هستند از تمرین‌ها و منابع بیشتری، برای مطالعه و تمرین بیشتر مطلع می‌شوید.

این کتاب همه ماجرا به شمار نمی‌رود. کار واقعی، به خود شما بستگی دارد. شمایی که با افکار آزاردهنده در کشمکش هستید و خود را به خاطر آن‌ها و علت وقوع آن‌ها سرزنش می‌کنید. شما یاد خواهید گرفت که کمتر مطابق با آن عمل کنید.

می‌توان گفت این کتاب یک کتاب خودیار نیست برای اثربخش شدن، خود این کتاب به شما نیاز دارد. من به‌جای اینکه به شما یادآور شوم روحیه شما به‌هم‌ریخته است و به ترمیم نیاز دارد، به شما روشی نو و توأم با مهر و شفقت برای واکنش به دردهای هیجانی‌تان یاد می‌دهم.

به شما پیشنهاد می‌کنم به مدت ۳۰ روز تمرین‌های این کتاب را انجام دهید تا تأثیراتش را ببینید. ممکن است که بعد از انجام مهارت متوجه شوید که شادمان‌تر و خوشحال‌تر از پیش هستید؛ اما این احساس فقط دستاورد جانبی پذیرش خودتان همان‌گونه که هستید می‌باشد.

پشت جلد کتاب مسیر توجه‌آگاهی تا شفقت با خود

“شجاع باش.” “غر زدن را متوقف کن.” “مواظب باش خرابکاری نکنی.” آیا هنگامی که شما مضطرب، غمگین و عصبانی هستید یا احساس تنهایی می‌کنید، به صدای سرزنش‌گرایانه خودتان توجه کرده‌اید؟ به نظر شما، اگر ما به‌جای مبارزه با هیجانات منفی، آن‌ها را می‌پذیرفتیم چه اتفاقی می‌افتاد؟

کریستوفر گرمر طی سال‌ها تجربه خود به‌عنوان درمانگر و متخصص مدیتیشن توجه‌آگاهی، درس جالبی آموخته که شاید با باورهای ما تناقض داشته باشد: همه ما می‌خواهیم از درد اجتناب کنیم، اما تنها گام صحیح در مسیر بهبودی این است که به دردهای روانی‌مان اجازه ورود بدهیم و برخوردی مشفقانه و به دور از قضاوت یا خودسرزنش‌گری با آن‌ها داشته باشیم.

این کتاب با نثری روان، اعجاز شفقت با خود را معرفی می‌کند و راه‌کارهایی خلاقانه و علمی را برای اجرای آن ارائه می‌دهد. تکنیک‌های عملی این کتاب به شما برای داشتن یک زندگی کامل در هر لحظه از زمان – به‌خصوص در مواقعی که درگیر هیجانات غیرقابل‌تحمل شده‌اید و نیز برای اینکه با خودتان مهربان باشید زمانی که نیازمند آن هستید، کمک خواهد کرد.

مطالعه‌ی این کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنیم.