کتاب هم‌نشینی نوشته سوزان پولاک

توضیحات

کتاب هم‌نشینی (به انگلیسی: sitting together: essential skills for mindfulness – based psychotherapy) مهارت‌های ضروری برای روان‌درمانی مبتنی بر توجه‌آگاهی نوشته سوزان پولاک، توماس پدولا و رونالد سیگل می‌باشد که توسط دکتر محسن کچویی به فارسی ترجمه و توسط انتشارات ارجمند منتشر شده است.

کتاب هم‌نشینی یک راهنمای عملی برای استفاده از تمرین‌های مختلف توجه آگاهی است. درمانگران فارغ از تخصص و گرایش نظری خود، می‌توانند از توجه آگاهی برای ارتقای اثربخشی درمان خود بهره گیرند؛ اما توجه آگاهی، یک درمان واحد برای همه مشکلات و موقعیت‌ها نیست.

این کتاب به درمانگران یاد می‌دهد که چگونه تمرین‌های مختلف این رویکرد را متناسب با نیازهای بیمار خود انتخاب و تعدیل کنند و در عین حال تمرین‌های خاصی که مناسب حال بیمار به خصوصی نیستند را به کار نگیرند.

نویسندگان کتاب هم‌نشینی، طیف گسترده‌ای از مراقبه‌ها را پیش روی خواننده می‌گذارند که می‌توانند باعث پرورش مهارت‌های بنیادین توجه آگاهی، یعنی تمرکز، توجه آگاهی (پایش گشوده) و پذیرش شوند.

آن‌ها با ذکر مثال‌های بالینی واضح و ملموس نشان می‌دهند که چگونه باید تمرین‌ها را با درمان پیوند داد، آن‌ها را متناسب با نیازهای هر بیمار درآورد و بر موانع غلبه کرد.

درمانگران همچنین با مطالعه این کتاب یاد می‌گیرند که چگونه توجه آگاهی را در خودشان پرورش دهند. پرورش این ویژگی می‌تواند بر غنای رابطه درمانی و تعالی شخصی بیفزاید.

در مقدمه کتاب هم‌نشینی آمده است:

در طول دهه گذشته، علاقه چشمگیری به مراقبه توجه آگاهی در میان متخصصان سلامت روان شکل‌گرفته است. نه تنها توجه آگاهی برای خود جایی در جریان اصلی روان‌درمانی پیدا کرده است، بلکه اکنون سرعت تحول آن بیش از هر حوزه دیگری در کار بالینی است.

خیلی از درمانگران به توجه آگاهی به‌عنوان یک سازوکار درمانی می‌نگرند که از تشخیص فراتر رفته، به علل زیربنایی درد و رنج می‌پردازد و یک عنصر فعال در بیشتر رویکردهای روان‌درمانی اثربخش است.

ارزش بالینی فنون توجه آگاهی برای بسیاری از مشکلات روان‌شناختی به اثبات رسیده است، ازجمله افسردگی، اضطراب، درد مزمن، سوءمصرف مواد، بی‌خوابی و اختلال وسواسی-اجباری.

مشخص شده است که این مداخلات در مورد دامنه گسترده‌ای از بیماران اثربخش هستند، از افرادی با بیماری‌های مزمن روانی تا کودکان، نوجوانان، زوج‌ها و خانواده‌ها.

توجه آگاهی می‌تواند به ما درمانگران هم کمک کند. می‌تواند به بهزیستی هیجانی‌مان کمک کند، باعث شود از ویژگی‌های درمانی سودمندی نظیر پذیرش، توجه، متانت هم آهنگی برخوردار شویم که کارمان را غنی و اثرگذار می‌کنند و باعث می‌شوند دچار فرسودگی نشویم؛ و زمانی که این ویژگی‌ها را در خودمان پرورش دهیم، می‌توانیم بیمارانمان را به نحوی ایمن و حساب‌شده با مزایای بالینی توجه آگاهی آشنا کنیم.

این موضوع می‌تواند برای هر درمانگری با هر رویکرد درمانی خاصی که دارد اتفاق افتد؛ روان پویشی، شناختی رفتاری، مبتنی بر پذیرش، رابطه‌ای، سیستمی، وجودی، انسان گران یا هر رویکردی دیگر.

همگام با افزایش علاقه به این رویکرد، بیماران به دنبال درمانگرانی هستند که خودشان توجه آگاهی انجام می‌دهند و در عین حال فارغ از رویکرد درمانی اصلی خود، رویکردی مطلع از توجه آگاهی به سلامت روان دارند.

بسیاری از درمانگران می‌خواهند این مهارت‌ها را در روان‌درمانی تلفیق کنند، اما نمی‌دانند از کجا باید شروع کنند. کتاب هم‌نشینی جای خوبی برای شروع است.

تمرین‌های توجه آگاهی در ابتدا به‌عنوان دستورالعمل یکسانی برای انواع مشکلات ارائه شدند. با این حال، همگام با پخته شدن این حوزه، ما هم داریم در فهم اینکه این تمرینات چگونه بر افراد مختلفی با مشکلات متفاوت و در مراحل تحولی مختلف تأثیر می‌گذارند خبره‌تر و دقیق‌تر می‌شویم.

ما از طریق خردمندی فزاینده حاصل از برنامه‌های آموزش توجه آگاهی، همراه با یافته‌های پژوهشی بالینی و عصب‌شناختی، داریم یاد می‌گیریم که چطور تمرینات را متناسب با نیازها و شرایط خاص هر بیمار درآوریم.

بنابراین، به‌جای ارائه یک دستورالعمل واحد یا یک برنامه درمانی گام‌به‌گام، دستورالعمل‌هایی را عرضه می‌کنیم که کمک می‌کنند شما تمرین‌های توجه آگاهی را بر اساس نیازهای خاص بیمارتان و همچنین سبک و جهت‌گیری درمانی خودتان به کار بگیرید.

برای نیل به این هدف، تمرین‌های متنوعی را ارائه می‌کنیم که می‌توانند طوری تعدیل شوند که مناسب موقعیت‌های درمانی مشخص باشند. درست مانند خود توجه آگاهی، تأکید ما هم بر انعطاف‌پذیری، «بودن در لحظه» و پاسخگویی ماهرانه به هر آنچه که ظاهر می‌شود است.

اگر شما مراقبه نمی‌کنید، کتاب هم‌نشینی می‌تواند به شما کمک کنددست به کار شوید. اگر مراقبه می‌کنید، کتاب حاضر می‌تواند به تداوم و گسترش تمرین شما کمک کند. ما بر اساس تجربه شخصی خود، راه‌هایی را طرح‌ریزی کرده‌ایم تا شما درمانگر توجه آگاه‌تری شوید و در ضمن توجه آگاهی را نیز در رابطه درمانی خود پرورش دهید. بعد از آن سراغ معرفی تمرین‌هایی می‌رویم که باعث پرورش مهارت‌های بنیادین توجه آگاهی می‌شوند.

این مهارت‌ها عبارت‌اند از:

تمرکز (توجه متمرکز)، خود توجه آگاهی (پایش گشوده)، مهرورزی، شفقت و متانت.

در کنار معرفی این تمرین‌ها، با ارائه مثال‌های بالینی متنوع به این تمرین‌ها جان می‌بخشیم. همچنین راه‌هایی را برای تعدیل این تمرین‌ها برای بیماران خاص و کار با موانع احتمالی پیشنهاد می‌کنیم.

از آنجا که ممکن است تعداد زیاد تمرین‌های موجود در کتاب هم‌نشینی به‌راحتی باعث سردرگمی شود، ما دستورالعمل‌هایی در خصوص نحوه توالی بخشی به تمرین‌ها و ترکیب کردن آن‌ها تهیه‌کرده‌ایم. پیروی از این دستورالعمل‌ها سود حاصل از این تمرین‌ها را به حداکثر می‌رساند.

بعضی‌اوقات، تمرین توجه آگاهی درمانگر و بیمار را فراتر از مرزهای روان‌درمانی سنتی برده و به تحول شخصی یا معنوی منجر می‌شود. ما پیشنهاداتی نیز برای پرداختن به این تحولات عرضه می‌کنیم.

همچنین در قسمت پیوست، تمرین‌ها و توالی‌هایی را قرار داده‌ایم که آن‌ها را در درمان اختلال‌های خاص و جمعیت‌های بالینی خاص مفید یافته‌ایم. در ضمن، در انتهای کتاب منابعی نیز برای مطالعه بیشتر درباره توجه آگاهی و کاربردهای بالینی آن گنجانده شده است.

مطالعه‌ی این کتاب را به شما پیشنهاد می‌کنیم.